احادیث امیر المومنین علیه السلام
الإمام عليّ عليه السلام :قيلَ لِلعَبدِ الصّالِحِ لُقمانَ : أيُّ النّاسِ أفضَلُ ؟
قالَ : المُؤمِنُ الغَنِيُّ ، قيلَ : الغَنِيُّ مِنَ المالِ ؟
فَقالَ : لا ، ولكِنَّ الغَنِيَّ مِنَ العِلمِ الَّذي إنِ احتيجَ إلَيهِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ ، وإنِ استُغنِيَ عَنهُ اكتَفى .
امام على عليه السلام :به عبد صالح ، يعنى لقمان ، گفته شد: كدام يك از مردمان ، با فضيلت ترند؟
گفت: «مؤمنِ برخوردار» .
گفته شد: از مال؟
گفت: «نه ؛ ليكن برخوردار از دانشى كه اگر به او محتاج شدند ، از دانشش سود برند و اگر از او بى نياز شدند، خودش به آن اكتفا كند» .
الإمام عليّ عليه السلام :كانَ فيما وَعَظَ بِهِ لُقمانُ ابنَهُ أن قالَ لَهُ : يا بُنَيَّ ، لِيَعتَبِر مَن قَصُرَ يَقينُهُ وضَعُفَت نِيَّتُهُ في طَلَبِ الرِّزقِ ، إنَّ اللّه َ تَبارَكَ وتَعالى خَلَقَهُ في ثَلاثَةِ أحوالٍ مِن أمرِهِ ، وآتاهُ رِزقَهُ ، ولَم يَكُن لَهُ في واحِدَةٍ مِنها كَسبٌ ولا حيلَةٌ ، إنَّ اللّه َ تَبارَكَ وتَعالى سَيَرزُقُهُ فِي الحالِ الرّابِعَةِ .
أمّا أوَّلُ ذلِكَ فَإِنَّهُ كانَ في رَحِمِ اُمِّهِ يَرزُقُهُ هُناكَ في قَرارٍ مَكينٍ حَيثُ لا يُؤذيهِ حَرٌّ ولا بَردٌ ، ثُمَّ أخرَجَهُ مِن ذلِكَ وأجرى لَهُ رِزقاً مِن لَبَنِ اُمِّهِ يَكفيهِ بِهِ ويُرَبّيهِ ويَنعَشُهُ مِن غَيرِ حَولٍ بِهِ ولا قُوَّةٍ ، ثُمَّ فُطِمَ مِن ذلِكَ فَأَجرى لَهُ رِزقاً مِن كَسبِ أبَوَيهِ بِرَأفَةٍ ورَحمَةٍ لَهُ مِن قُلوبِهِما ، لا يَملِكانِ غَيرَ ذلِكَ حَتّى أنَّهُما يُؤثِرانِهِ عَلى أنفُسِهِما في أحوالٍ كَثيرَةٍ حَتّى إذا كَبِرَ وعَقَلَ وَاكتَسَبَ لِنَفسِهِ ضاقَ بِهِ أمرُهُ ، وظَنَّ الظُّنونَ بِرَبِّهِ ، وجَحَدَ الحُقوقَ في مالِهِ ، وقَتَّرَ عَلى نَفسِهِ وعِيالِهِ مَخافَةَ إقتارِ رِزقٍ وسوءَ يَقينٍ بِالخَلَفِ مِنَ اللّه ِ تَبارَكَ وتَعالى فِي العاجِلِ وَالآجِلِ ، فَبِئسَ العَبدُ هذا يا بُنَيَّ .
امام على عليه السلام ـ در بيان موعظه هاى لقمان عليه السلام به پسرش ـ : اى پسرم! كسى كه يقينش كم شده و نيّتش در طلبِ روزى ضعيف گشته ، [بايد بداند كه] خداوند ـ تبارك و تعالى ـ به اراده خود، او را در سه حالتْ آفريده و به او روزى داده است ، كه در هيچ يك از آن [حالت]ها كارى از دست او بر نمى آمد. [بنابر اين، او بايد بداند كه ]خداوند ـ تبارك و تعالى ـ او را در حالت چهارم نيز روزى مى دهد .
حالت اوّل، اين است كه او در رحم مادرش بود و خداوند عز و جل او را در جايى استوار، روزى رساند ، به طورى كه گرما و سرما اذيّتش نكرد. سپس [در حالت دوم] او را از آن جا بيرون آورد و روزىِ او را از راه شير مادرش جارى ساخت و با اين وسيله، او را كفايت كرد و پرورش داد و بى آن كه او توان و نيرويى داشته باشد، او را بزرگ كرد. سپس [در حالت سوم] ، او را از شير گرفت و روزىِ او را در كسب و كار پدر و مادرش قرار داد، و چنان در دل هاى آنان براى او محّبت و رحمت نهاد كه گويى غير از آن، چيز ديگرى ندارند ؛ به طورى كه در بسيارى از حالات ، او را بر خودشان مقدّم مى داشتند. تا اين كه [به حالت چهارم رسيد و] بزرگ و عاقل شد و براى خودش مشغول كسب و كار گرديد . [در اين حال ،] عرصه بر او تنگ شد و به پروردگارش بد گمان گشت و همه حقوق خدا را در مالش انكار كرد، و از ترس تنگىِ روزى و بدگمانى به اين كه خداوند ـ تبارك و تعالى ـ اكنون و در آينده، روزىِ بازماندگانِ او را بدهد ، بر خود و خانوانده اش سخت گرفت .
اى پسرم! بدترين بنده، همين است .
امام على عليه السلام :هر روزى كه در آن خداوند نافرمانى نشود ، عيد است .
امام على عليه السلام :نگاه كردن به سبزه موجب شادابى است .
امام على عليه السلام :هيچ لباسى زيباتر از سلامتى نيست .
امام على عليه السلام :غذا خوردن را با چشيدن نمك آغاز كنيد .
امام على عليه السلام :چه نيكو جايگاهى است حمّام ؛ يادآور دوزخ است و چرك را از ميان مى برد .
امام على عليه السلام :لباس پاكيزه اندوه را مى زدايد .
امام على عليه السلام :خود را با آب از بوى ناخوشايند ، كه ديگران را مى آزارد ، پاك كنيد .
امام على عليه السلام :خانه هايتان را از تار عنكبوت پاك كنيد .
امام على عليه السلام :خط ، زبانِ دست است .
امام على عليه السلام : اِفتَح بَريَةَ قَلمِكَ وَ اسْمِك شَحمَتَهُ و أَيمِنْ قِطَّتَكَ يَجُدْ خَطُّكَ ؛
امام على عليه السلام :تراشه قلمت را بشكاف و پره آن را ستبر كن و آن را به جانب راست بُرِش بزن تا خطّت زيبا شود .
امام على عليه السلام : أَلِقْ دَواتَكَ و أطِلْ جِلفَةَ قَلَمِكَ و فَرِّج بَينَ السُّطورِ و قَرمِطْ بَينَ الحُروفِ فَإنَّ ذلِكَ أجدَرُ بِصَباحَةِ الخَطِّ ؛
امام على عليه السلام :دوات خود را ليقه بگذار و نوك قلمت را دراز بتراش و ميان خط ها فاصله بگذار و حرف ها را نزديك هم بنويس ؛ اين كار باعث زيبايى خط مى شود .
امام على عليه السلام :بهترين گفتار آن است كه ترتيب نيك ، بدان آراستگى ببخشد و خاص و عام آن را بفهمند .
امام على عليه السلام :از سخن گفتن با كسى كه گفتارت را نمى فهمد بپرهيز ، كه تو را به ستوه مى آورَد .
امام على عليه السلام :وقتى براى گفتار ، زمان مناسبى نمى بينى سخن مگو .
امام على عليه السلام :بهترين گفتار آن است كه نه ملال آور باشد و نه نارسا .
امام على عليه السلام :نيكويى گفتار در كوتاه بودن آن است .
امام على عليه السلام :آفت سخن ، طولانى كردن آن است .
امام على عليه السلام :بهترين شعر ، آن است كه مَثَل شود .
امام على عليه السلام :مسواك كردن مايه روشنايى ديدگان است .
امام على عليه السلام :سربازان ، مايه عزّت دين و دژهاى واليان اند .
امام على عليه السلام :درهاى آسمان به روى مجاهدان گشوده مى شود .
امام على عليه السلام :دو نعمت است كه ارزش آن ها را نمى داند ، مگر كسى كه آن ها را از دست داده باشد : جوانى و تندرستى .
امام على عليه السلام : لاتَقْسِروا أولادَكُم عَلى آدابِكُم فَإنَّهُم مَخلوقُون َ لِزَمانٍ غَيرِ زَمانِكُم ؛
امام على عليه السلام :آداب ورسوم خويش را به فرزندانتان تحميل نكنيد ؛ زيرا آنان در روزگارى ، غير از روزگار شما مى زيند .
امام على عليه السلام :هيچ پشتيبانى اطمينان بخش تر از مشورت نيست .
امام على عليه السلام :با دشمن خردمندت مشورت كن ، ولى از رأى دوست نادان خود بيمناك باش .
امام على عليه السلام :بهترين كسان براى مشورت ، صاحبان خرد و دانش و افراد با تجربه و دورانديش اند .
امام على عليه السلام :پيش از تصميم گيرى ، مشورت كن و پيش از عمل بينديش .
امام على عليه السلام :مشورت دهنده بايد در ارائه نظرش كوشا باشد ، و ضمانت پيروزى بر عهده او نيست .
امام على عليه السلام :رأى و نظر كسى برتر است كه خود را از رأى مشاور بى نياز نداند .
امام على عليه السلام :هركس بر رنج كسب وكار صبر نكند ، بايد رنج ندارى را تحمّل كند .
امام على عليه السلام : نَهى [رَسُولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله] أن يُستَعمَلَ أجيرٌ حَتّى يُعلَمَ ما اُجرَتُهُ ؛
امام على عليه السلام :پيامبر خدا از به كار گرفتن كارگر ، پيش از تعيين مزدش نهى فرمود .
امام على عليه السلام :با فرودست خود مهربان باش تا فرادستت با تو مهربان باشد .
امام على عليه السلام :به احترام پدر و معلّمت از جاى برخيز ، گرچه فرمان روا باشى .
امام على عليه السلام :صدقه و وقف دو ذخيره اند ، آنها را براى روز خودشان (قيامت) وانهيد .
امام على عليه السلام :دانشمندان پاك ترين مردم در خُلق و خوى و كم طمع ترين آنان در خلقت و طبيعت اند .
امام على عليه السلام : إذا ماتَ العالِمُ ثُلِمَ فِي الإسلامِ ثُلمَةٌ لايَسُدُّها شَيءٌ إلى يَومِ القِيامَةِ ؛
امام على عليه السلام :با مرگ هر دانشمند ، چنان رخنه اى در اسلام پديد مى آيد كه تا روز قيامت هيچ چيز آن را فرو نمى پوشد .
امام على عليه السلام :خاكروبه را پشت در منزل نريزيد ؛ زيرا جايگاه شياطين(و ميكرب) است .
امام على عليه السلام به مالك اشتر فرمودند : وَليَكُن نَظَرُك في عِمارَةِ الأرضِ أبلَغَ مِن نَظَرِكَ في استِجلابِ الخَراجِ لأِنَّ ذلِكَ لايُدرَكُ إلاّ بِالعِمارَةِ ؛
امام على عليه السلام به مالك اشتر فرمودند :بايد توجّه تو به آباد كردن زمين بيش از توجّه به گرفتن ماليات باشد ؛ زيرا ماليات جز در نتيجه آبادانى فراهم نمى آيد .
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط:
برچسبها: احادیث حضرت علیحضرت علی حدیثاحادیثامیر المومنینحدیث با سند